ΤΟ ΜΠΛΟΚ ΑΥΤΟ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΑΡΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΠΕΥΘΥΝONΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΦΙΛΟΛΟΓΟYΣ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΦΟΙΤΗΤΕΣ ΤΗΣ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ:
-Υποστήριξα στην προηγούμενη ανάρτηση ότι στην αποδεικτική παράγραφο δεν πρέπει να μιλάμε για λεπτομέρειες. Ας δούμε μια παράγραφο δήθεν με λεπτομέρειες, που δεν είναι παρά αιτιολογικές προτάσεις, δηλαδή προκείμενες/αποδεικτικές του είδους "αιτιολογικές προτάσεις", που υποστηρίζουν/αποδεικνύουν τη θεματική πρόταση.
-Παράγραφος με λεπτομέρειες (!) από φροντιστηριακό μπλοκ (που φυσικά,δεν πρέπει να αναφέρω το όνομα του):
Παράδειγμα: Η προσφορά της τέχνης στον άνθρωπο είναι πολύτιμη. Τον ψυχαγωγεί, τον βοηθάει στην απελευθέρωσή του και διαμορφώνει το ήθος και το πνεύμα του. Καλλιεργεί τα αισθητικά κριτήρια, τη φαντασία και την παρατηρητικότητα του ανθρώπου. Τον διδάσκει την αξία και το σεβασμό της πολιτιστικής του κληρονομιάς. Τον παρηγορεί, του τονώνει την πίστη, τα φιλειρηνικά του αισθήματα και του εμπνέει την αγάπη για τη φύση. Όλα αυτά είναι η αναμφισβήτητη προσφορά της τέχνης, έστω και αν από πολλούς δεν έχει εκτιμηθεί ανάλογα.
Σχόλιό μου: Δεν πρόκειται για λεπτομέρειες, αλλά για αιτιολογικές προτάσεις που μπροστά από την κάθε μια λείπει το αιτιολογικό «γιατί»: «γιατί» τον ψυχαγωγεί, «γιατί» τον βοηθάει στην απελευθέρωσή του και «γιατί» διαμορφώνει το ήθος και το πνεύμα του κλπ
-Απλώς, η διατύπωση που χρησιμοποιεί στην παράγραφο ο συντάκτης της αποκρύπτει τον συλλογισμό, ότι δηλαδή ως προκείμενες, ως αποδεικτικές προτάσεις, χρησιμοποιούνται αιτιολογήσεις Ότι ο συλλογισμός είναι του τύπου: θεματική πρόταση + αποδεικτικές προτάσεις + κατακλείδα (επανάληψη της θεματικής πρότασης με άλλη όμως διατύπωση)**.
- Για τον τύπο αυτό αποδεικτικής παραγράφου βλέπε το δοκίμιο του Ε. Παπανούτσου "η τέχνη του επιχειρήματος", όπου τον συλλογισμό αυτό, το επιχείρημα αυτό, το ονομάζει γεωμετρικό επιχείρημα, γιατί το συναντάμε τακτικά στη γεωμετρία.
-Πρέπει να τονίσω ότι, όπως γράφω και στο βιβλίο μου "Για την παράγραφο" του 2004, η διατύπωση που χρησιμοποιεί ένας συγγραφέας μάς δυσκολεύει πολλές φορές να αναλύσουμε από άποψη δομής τη συλλογιστική πορεία που ακολουθεί στην παράγραφό του. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι θα ανακαλύψουμε έναν καινούργιο όρο, τις "λεπτομέρειες" πετώντας στο καλάθι των αχρήστων τη Λογική και τον όρο προκείμενες ή αποδεικτικές προτάσεις, και θα παραιτηθούμε από την προσπάθεια να βρούμε τι πράγματι συμβαίνει. Εδώ λοιπόν, η προσπάθεια μάς δείχνει ότι απλώς από τις αιτιολογικές προτάσεις λείπει το αιτιολογικό "γιατί", μας δείχνει ότι υπάρχει μια ιδιομορφία από το συντάκτη στη διατύπωση του συλλογισμού του που περικλείεται μέσα στην παράγραφο.
======
** Με την άδεια του συγγραφέα της παραγράφου, θα μπορούσαμε να την ξαναγράψουμε όπως παρακάτω, οπότε θα φαινότανε αμέσως οι αιτιολογικές προτάσεις:
-(Θεματική πρόταση:)Η προσφορά της τέχνης στον άνθρωπο είναι πολύτιμη.(Προκείμενες/αποδεικτικές προτάσεις:)Γιατί τον ψυχαγωγεί,γιατί τον βοηθάει στην απελευθέρωσή του και διαμορφώνει το ήθος και το πνεύμα του. Γιατί καλλιεργεί τα αισθητικά κριτήρια, τη φαντασία και την παρατηρητικότητα του ανθρώπου. Γιατί τον διδάσκει την αξία και το σεβασμό της πολιτιστικής του κληρονομιάς. Γιατί τον παρηγορεί, του τονώνει την πίστη, τα φιλειρηνικά του αισθήματα και του εμπνέει την αγάπη για τη φύση.(Συμπέρασμα/κατακλείδα:) Όλα αυτά είναι η αναμφισβήτητη προσφορά της τέχνης, έστω και αν από πολλούς δεν έχει εκτιμηθεί ανάλογα.
ΣΧΟΛΙΑ: Ένας συγγραφέας δεν είναι βέβαια, υποχρεωμένος να γράφει ακριβώς με τους συλλογιστικούς τύπους/φόρμες μόνο και μόνο για να αντιληφθούμε εμείς ως αναγνώστες ότι γράφει συλλογισμό και όχι κάτι άλλο, πχ αφήγηση. Αν ήμασταν υποχρεωμένοι να γράφαμε ακριβώς με τις φόρμες, τότε τα κείμενά ολονών μας θα ήταν τελείως κουραστικά και αποκρουστικά οπτικά. Και θα περιοριζότανε πολύ η δυνατότητα έστω και της παραμικρής λογοτεχνικής διατύπωσης. Σωστά λοιπόν γράφουν με τέτοιες έξω από τους τύπους/φόρμες διατυπώσεις οι συγγραφείς, άσχετο αν μετά οι αναλυτές και οι κριτικοί των παραγράφων θα έχουν δύσκολο έργο στο να βρουν ποια είναι η συλλογιστική πορεία σε αυτή ή σε εκείνη την παράγραφο.
=======
Τα ιστολόγιά μου
- Έκθεση Λυκείου (από τον Δ. Τσαμαρδίνο, Θεσσαλονίκη) = για μαθητές
- Μαθήματα για την έκθεση λυκείου = για μαθητές
- Έκθεση Λυκείου, θέματα και σκέψεις = για μαθητές
- Έκθεση λυκείου, τα μυστικά της = και για μαθητές
- Συλλογισμοί
- Συλλογισμοί και είδη παραγράφων
- ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ
- ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟ (Δομή) ΤΗΣ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΥ
- Κειμενικά είδη
- Προβληματισμοί φιλολόγων για το συλλογισμό κλπ
- Παραγωγή κειμένου, Λαθεμένη θεωρία
- A paragraph (η αριστοτελική άποψη)
- Λογική 2 (Logic 2)
- Αιτίες, αναγκαίες και επαρκείς
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου